Żywa Biblioteka – na czym polega?

Geneza Żywej Biblioteki sięga roku 1993, kiedy w Kopenhadze został napadnięty młody mężczyzna. Wówczas jego przyjaciele zdecydowali się na założenie stowarzyszenia „Stop Valden”. Celem organizacji było przeciwdziałanie przemocy, uświadamianie jej efektów oraz jej zapobieganie, a stworzone przez nią wydarzenie wkrótce zyskało status akredytowanej metody edukacyjnej.

 

Sam pomysł Żywej Biblioteki został przedstawiony przez stowarzyszenie w 2000 roku na festiwalu muzycznym w Roskilde. To pierwsze wydarzenie było otwarte osiem godzin dziennie przez cztery dni z rzędu i zawierało ponad pięćdziesiąt różnych tytułów. Szeroki wybór książek zapewnił czytelnikom duży wybór i naświetlał problem ogromnej ilości stereotypów – być może dlatego skorzystało z niego wówczas ponad tysiąc czytelników. Przełomem był jednak rok 2004, kiedy Żywa Biblioteka została uznana za oficjalną metodę edukacji o prawach człowieka. Dzięki podręcznikowi wydanemu przez Radę Europy zyskała duży rozgłos w wielu krajach na świecie. Pierwsza Żywa Biblioteka w Polsce pojawiła się w 2007 roku. Odbyła się w Warszawie, natomiast jej krakowska edycja już trzy lata później (11 – 12 grudnia 2010 r.) w ramach Krakowskich Dni Praw Człowieka, które współtworzyło z Fundacją na Rzecz Różnorodności Polistrefa Kolegium Europejskie w Krakowie.

 

Jak działa Żywa Biblioteka?

 

Cały koncept oparty jest o działanie tradycyjnej biblioteki. Tym razem jednak nie mamy do czynienia z książkami, a ludźmi, którzy opowiadają swoją historię. Aby wypożyczyć Książkę, tak jak w tradycyjnej bibliotece, należy założyć kartę, w czym pomagają bibliotekarze i bibliotekarki. Na ladzie wypożyczeń dostępny jest również katalog, czyli krótki opis, przygotowany przez Książki (to bardzo istotne, ponieważ to sama Książka decyduje, jaką częścią swojej historii chce się podzielić). Na karcie wpisujemy tytuły Książek, a więc w praktyce osoby, z którymi chcemy porozmawiać. Następnie bibliotekarz/bibliotekarka kieruje nas do wybranej osoby.

 

Rozmowy odbywają się w cztery oczy, a więc tak, jakbyśmy faktycznie mieli przed sobą wypożyczoną książkę. Ten indywidualny kontakt jest bardzo istotny, ponieważ wówczas czytelnik może pokierować rozmowę na interesujący dla siebie temat. Ważne jest także podkreślenie interakcji. Książki nie przemawiają do swoich czytelników, ale cały czas prowadzą z nimi dialog.

 

Jak w każdej bibliotece, także i tutaj czas wypożyczenia jest ograniczony. Zwykle rozmowy trwają dwadzieścia minut, ale jeśli tytuł nie został już zarezerwowany przez innego czytelnika, a rozmowa jest zajmująca, można ten czas wydłużyć.

 

Korzyści płynące z organizacji Żywej Biblioteki Kraków

 

 

  • Podczas naszej wizyty edukacyjnej Żywa Biblioteka Kraków pracuje nad stworzeniem bezpiecznych ram do osobistych rozmów, które mogą pomóc w zwalczaniu uprzedzeń, dążenia do pomocy w usuwaniu dyskryminacji, zapobieganiu konfliktom i przyczynianiu się do większej spójności między podziałami społecznymi, religijnymi i etnicznymi.
  • Nasze cele realizujemy tworząc przestrzeń do dialogu, w którym można otwarcie i bez potępienia dyskutować na tematy tabu. Miejsce, w którym ludzie, którzy inaczej nigdy by nie rozmawiali, znajdują miejsce na rozmowę.
  • Żywa Biblioteka Kraków oferuje szkolenia w zakresie różnorodności, równości i integracji dla firm, które chcą lepiej włączyć zrozumienie społeczne do swoich pracowników, a także rozwijać swoją świadomość kulturową w celu głębszego partnerstwa z klientami.
  • Fundacja Polistrefa jest w stanie zorganizować Żywą Bibliotekę Kraków właściwie w dowolnej instytucji, która dysponuje dwoma pomieszczeniami (pokój dialogowy oraz poczekalnia dla Książek), a także w otwartej przestrzeni – na piknikach czy festiwalach.
  • Okres pandemii nie zatrzymał działań Fundacji i pozwolił nam zdobyć doświadczenie w organizacji Żywej Biblioteki Kraków także online za pośrednictwem platformy zoom.

 

Opracowała: Daria Będkowska

 

Żródła:

humanlibrary.org

zywabibliotekakrk.pl